3 Mart 2025 Yapay Zekâ Gerçekten Düşünür mü?

 

 

Pekâlâ, bu mekanik taklit nasıl yapılır?

Yapay zekâ, çeşitli düşünme ve akıl yürütme metotlarını kullanarak problem çözme, karar verme ve öğrenme yeteneklerini gösterir. İşte yapay zekânın kullandığı başlıca akıl yürütme / muhakeme türleri:

Dedüktif (Tümdengelimli) Akıl Yürütme: Mantık temelli bir yaklaşım ile verilen genel kurallardan özel sonuçlar çıkarır. Kural tabanlı ve sembolik YZ konularında kullanılır. Örneğin: “Tüm insanlar ölümlüdür. Sokrates bir insandır. O hâlde, Sokrates ölümlüdür.”

Endüktif (Tümevarımlı) Akıl Yürütme: Özelden genele giderek gözlemlerden genel kurallar veya modeller çıkarır. Sınıflandırma, tahmin, modelleme ve derin öğrenmede kullanılır. Veriye dayalı makine öğrenmesi buna örnek verilebilir.

Abdüktif (Olasılıklı Açıklama) Akıl Yürütme: En olası açıklamayı bulma üzerine kurulu bu modelde, eksik bilgiyle eldeki konuda en mantıklı çıkarım yapılır. Teşhis ve arıza analizi gibi alanlarda kullanılır. İlk iki modelden farklı olarak, Abdüktif akıl yürütme geriye doğru çalışan bir muhakeme yapısı kullanır.

Bu akıl yürütmelere ek olarak; analojik akıl yürütme, olasılıklı akıl yürütme, sembolik ve sembolik olmayan akıl yürütme, sezgisel akıl yürütme, meta-akıl yürütme, sağduyu akıl yürütme ve etik akıl yürütme gibi farklı muhakeme teknik ve modelleri de yapay zekâ uygulamalarında tekil olarak ve birlikte kullanılabilmektedir.

Yapay zekânın düşünüyormuş gibi yapıp yine de oldukça etkileyici sonuçlar ortaya koymasının bir sebebi de insanların zekâlarını metodolojik ve tutarlı bir şekilde uzun süre kullanamamaları olsa gerek. Biz insanlar olarak, tüm biriktirdiğimiz hayat tecrübemizi profesyonel bilgilerimiz, duygularımız ve sezgilerimizle birleştirerek hızlıca ve sürekli optimum bir çıktı üretebilir miyiz? Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?